Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh

(Baivanhay.net) – Em hãy bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh trong tác phẩm văn học lớp 12.( Bài làm văn của học sinh giỏi trường THPT Bình Giang – Hải Dương).

Đề bài: Em hãy bình giảng về bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh

Được in trong tập “Hoa dọc chiến hào”, xuất bản năm 1968 bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh trở thành một hiện tượng tiêu biểu trong đó tình cảm của người phụ nữ được cất giấu trong đó. Nổi tiếng là nhà thơ của tình yêu , Xuân Quỳnh không ngần ngại đem tài năng của mình đóng góp cho thi ca việt Nam. Đặc biệt, kho bài thơ Sóng ra đời, nó không chỉ giúp bày tỏ về tâm trạng, tình yêu mãnh liệt của người con gái khi yêu mà còn là khát vọng mãnh liệt của họ .Bằng nhạc điệu, bài thơ là âm điệu của một cõi lòng bị sóng khuấy động, đang rung lên đồng điệu đồng nhịp với sóng biển.

Bài thơ chính là hàng ngàn những con sóng nối tiếp , những con sóng tình dâng lên mạnh mẽ nhưng lại có lúc cũng êm đềm và sâu thẳm. Sóng mềm mại hiền hòa nhưng cũng ồ ạt mạnh mẽ , con sóng đó là con sóng cảu thiên nhiên, nhưng khi đưa vào tình yêu con sóng đó là một hình ảnh ẩn dụ. Sắc điệu trữ tình của bài thơ “ Sóng”được gợi lên từ hình tượng sóng. Hình tượng này đã khơi gợi một hồn thơ phong phú, hồn nhiên, sôi nổi và thông qua đó, Xuân Quỳnh đã có một cách nói rất hay để diễn tả tâm trạng của người con gáí khi đang yêu hay đang mong chờ tình yêu. Trạng thái của con  sóng cũng là tâm trạng khi yêu, là khát vọng to lớn, mạnh mẽ về một tình yêu chân thành. Hành trình của sóng từ sông ra đại dương, nó cũng dâng trào và cuồn cuộn như chính tình cảm của những cô gái đang yêu cũng nồng nàn với những nỗi nhớ, nhưng cũng có lúc nỗi nhớ nỗi khát khao ấy lại biến thành một con sóng tình, cuộn xô trong lòng họ.

“Dữ dội và dịu êm
ồn ào và lặng lẽ”

 “Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Hơn thế nữa chúng ta thấy một hình ảnh sóng thật mạnh mẽ , chủ động, chỉ vì “ sông không hiểu nối mình “ nên “ sóng tìm ra tận bể. Sóng muốn tìm tới một nơi mênh mông dạt dào, có đến nơi biển rộng trời cao sóng mới được vẫy vùng, mới thực sự tìm thấy mình trong sức sống mạnh mẽ với những khát khao to lớn. Nó sẵn sàng bỏ đi những thứ không thuộc về nó để đến với những nơi mà tiếng gọi của tình yêu ập tới. Sóng -biểu tượng của tình yêu, chính vì vậy miêu tả sóng biến hoá là cũng để nói lên cái phức tạp, đa dạng, khó hiểu của tình yêu. Cũng giống như sóng biển, tình yêu là một hiện tượng kỳ diệu của con người. Con sóng “ngày xưa” và con sóng “ngày sau” vẫn thế – triền miên, bất tận. Cũng như tình yêu mãi mãi là khát vọng của tuổi trẻ, của đôi lứa, và mãi mãi vẫn là vĩnh hằng.

Âm điệu của bài thơ đã tạo nên nét đặc sắc cho toàn bài thơ, thể thơ năm chữ của bài thơ rất phù hợp với nhịp điệu tâm trạng của người con gái đang yêu. Bài thơ” sóng” của Xuân Quỳnh  gồm mười khổ, chỉ có một khổ hai câu, các khổ còn lại: mỗi khổ bốn câu. Chính đặc điểm này đã tạo nên sự nhịp nhàng cho âm điệu, nó vừa mô phỏng được nhịp điệu của sóng biển vừa mô phỏng nhịp điệu của tâm hồn.

Những từ ngữ mà tác giả đã vẽ ra trong bài thơ thật gợi tình, và cũng thật giản dị chân thành . không chỉ những miêu tả các chuyển động của con sóng mà còn là những hình ảnh để đẽ những cảm xúc lên xuống dạt dào của tình yêu, đó là những đối sánh liên tiếp phân thành hai cực: dữ dội – dịu êm, ồn ào – lặng lẽ, sông – bể, ngày xưa – ngày nay; lòng sâu – mặt nước, ngày – đêm, xuôi – ngược, phương Bắc – phương Nam, đại dương – bờ, dài – rộng, sóng nhỏ – biển lớn. Sóng chính là là biểu tượng của hình ảnh người con gái, đam mê và khao khát tình yêu của sự sống mãnh liệt, của  một tình yêu vĩnh cửu.

Sự kết hợp ngẫu nhiên của hình ảnh sóng ngoài đời thường với tình cảm của người con gái trong khi yêu vừa tạo nên một sự lạ lẫm nhưng cũng tạo nên một sự ăn ý. Đó là do sự trùng hợp đến lạ lùng giữa những trạng thái tâm hồn với những đặc tính của sóng; sự tương đồng giữa nhịp điệu của tự nhiên, của đời sống với nhịp điệu của tình cảm, của thế giới khát khao con người. Con sóng "dữ dội và dịu êm", "ồn ào và lặng lẽ" được dùng để thể hiện tâm tư tình cảm của người phụ nữ đang yêu. Tình yêu không bao giờ có một câu trả lười để làm sáng tỏ mọi thứ, nhưng tình yêu đó cũng dạt dào cũng tìm tới bến bờ như những con sóng. Sóng tìm ra tận bể, vượt những giới hạn chật chội, con sóng mới thực sự tìm thấy mình

Sóng là hiển hiện  tượng trưng cho nỗi nhớ. Con Sóng nhớ bờ cũng giống như nỗi nhớ anh nỗi mong ngóng anh không bao giờ chấm dứt. Một nỗi nhớ chiếm kín cả không gian, choán đầy tâm hồn: "Lòng em nhớ đến anh. Cả trong mơ còn thức". Sóng còn là tượng trưng của lòng chung thủy: "Con nào chẳng tới bờ, vượt bao nhiêu ngăn cản cách trở con sóng “em” vẫn tìm tới được với bến bờ yêu thương

“Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”

Tới đây tác giả không mượn hình tượng sóng nữa mà nói luôn là “ lòng em nhớ tới anh. Cả trong mơ còn thức” Tình yêu là thế, sức mạnh tình yêu lại có một ma lực tới vậy.“Còn thức” tức là lúc nào em cũng nhìn thấy rõ hình bóng anh, ánh mắt anh … . Tình yêu của người con gái thật mãnh liệt, nồng nàn. Sóng xa vời cách trở vẫn tìm được tới bờ, cũng như anh và em sẽ vượt qua mọi khó khăn để đến với nhau, để sống trong hạnh phúc trọn vẹn của lứa đôi.

Sóng trong bài thơ không chỉ là sóng theo nghĩa đen, mà còn là sự vận động của tâm hồn con người.  Qua hình tượng sóng cùng với những hình ảnh đặc trưng của nó, hình tượng “sóng” Xuân Quỳnh cho ta thấy rõ vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu.Người phụ nữ luôn muốn sống với tình yêu chân thành, thắm thiết, người phụ nữ muốn sống hết mình, sống trọn vẹn trong tình yêu đẹp. Tình yêu ấy thật nồng nàn, cuộn trào.

Qua bài thơ Sóng ta lại càng hiểu rõ hơn tâm lí tình cảm của những người đang yêu đặc biệt là người phụ nữ. Với mong muốn sống trọn ven được tan ra và hòa vào với tình yêu , tình cảm của họ thật mãnh liệt.

Đọc xong bài thơ “Sóng” ta càng ngưỡng mộ hơn những con người phụ nữ Việt Nam, những con người luôn thuỷ chung, luôn sống hết mình vì một tình yêu. Một lần nữa bài thơ càng chứng tỏ tài năng của nhà thơ Xuân Quỳnh khi miêu tả chính xác những tâm tư tình cảm của những ngươi đang yêu.