Viết bài văn phân tích màu sắc Nam Bộ trong truyện ngắn Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi.
Phân tích màu sắc Nam Bộ trong truyện ngắn Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi
Bài làm
Nhà văn Nguyễn Thi là một trong những nhà văn có đóng góp lớn cho nền văn học Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Những tác phẩm của ông đề cao những phẩm chất tốt đẹp của nhân dân ta, nổi bật trong đó phải kể đến “ Những đứa con trong gia đình”. Đây là một tác phẩm đã góp phần khích lệ tinh thần dân tộc ta, ca ngợi vẻ đẹp của toàn dân tộc. Không chỉ vậy, tác phẩm còn mang đậm màu sắc Nam Bộ, những nét đặc trưng vùng miền mà chỉ có ở người dân Nam Bộ.
Khi đọc tác phẩm, có thể nhận thấy ngay màu sắc Nam Bộ thể hiện ở cảnh vật, sự việc được đề cập đến, và tính cách những nhận vật trong tác phẩm như chú Năm, chị Chiến, má Tư….
Đã là khung cảnh kháng chiến thì ở đâu chẳng như nhau. Nhưng không, Nguyễn Thi đã cho người đọc cảm nhận một chiến trường rất riêng, rất Nam Bộ. Trong không gian ở giữa đồng không mông quạnh, hoang vu, vắng lặng trong đêm với “ tiếng dế gáy u u cao vút mãi lên”, những người chiến sĩ đang bị thương nặng mới có thể cảm nhận rõ nhất sự nhớ thương về những kỷ niệm tuổi thơ đã qua, và nhận ra rằng mình vẫn đang sống ở một nơi trên chính quê hương mình.
Giống như rất nhiều mái nhà khác của những người con miền Nam Bộ, ngôi nhà của má Tư năng cũng được bao trùm bởi màu xanh của khóm đước, rặng bần: “ Nhà day cửa ra sông, trong đêm vui náo nức này, đom đóm từ ngoài rặng bần cũng kéo vào đầy nhà. Chúng bay chớp chớp như dò trên nóc nhà rồi sà xuống mặt Việt…”, những đặc trưng khiến cho người Bắc dễ dàng nhận ra.
Tiếp đến, màu sắc Nam Bộ trong tác phẩm được tác giả thể hiện qua những vật dụng trong nhà má Tư Năng. Tất cả đều là gia tài má để lại: “ năm công ruộng hồi trước mấy chú cấp cho ba má; hai công mía để dành làm đám giỗ ba má; nồi, lu, đĩa, chén, đĩa, cuốc…mà chị em Việt gửi lại trước khi đi đánh giặc.
Khi lên đường tòng quân, khung cảnh ở đây lại vui như ngày hội, cả làng cã xã kéo đến mừng cho những người trẻ được lên đường kháng chiến, đóng góp công sức cho đất nước. Tất cả những hành động, suy nghĩ của họ đều thể hiện tình yêu đối với quê hương đất nước.
Khi Việt tỉnh lại sau cơn mê, cảnh hỗn chiến với giặc và khi quân ta tiến công như vũ bão cũng được Việt cảm nhận một cách rất Nam Bộ: “ Việt góc dậy. Rõ ràng không phải tiếng pháo lễnh lãng của giặc. Đó là tiếng nổ quen thuộc, gom vào một chỗ, lớn nhỏ không đều… trời đất hồi Đồng Khởi”….
Và có lẽ màu sắc Nam Bộ của tác phẩm được thể hiện rõ nét nhất qua tính cách và con người của những nhân vật chính trong tác phẩm, đó là má Tư năng, là Chiến, Việt, chú Năm…
Má Tư Năng hiên ngang, thách thức dẫn đàn con đi đòi đầu ba. Má đưa hai bàn tay to bản phủ lên đầu đàn con đang nép dưới chân khi bọn lính bắn vọt qua đầu má. Má chỉ là một người phụ nữ đi chèo xuồng, làm thuê, vậy mà lại coi thường cái chết, đi đấu tranh chính trị, vì má tin rằng “ người chết có cái vui của người chết.”
Gia đình má Tư Năng có một cuốn sổ ghi bao việc trong gia đình bằng cái chữ “ “lòng còng”. Tất cả mọi chuyện “ thỏn mọn” của gia đình như chuyện ông nội, bác hai, tía của Việt, rồi chuyện thím Năm…. đều được ghi lại đầy đủ. Cuốn sổ chính là truyền thống của gia đình mà Tư Năng cũng như những gia đình người nông dân Nam Bộ khi tham gia cách mạng trong thời kỳ kháng chiến.
Tác phẩm được Nguyễn Thi sử dụng một số chi tiết nghệ thuật từ hiện thực cuộc sống, khiến cho người đọc cảm nhận được sự chân thật. Chi tiết nghệ thuật rất đặc sắc của tác phẩm chính là tiếng hò của chú Năm. Tiếng của chú “ đục và tức như gà gáy” nhưng chú đã cất giọng hò rất nhiều lần. Ngày Việt Chiến sắp lên đường ra trận, trước khi cúng má Tư Năng, chú Năm lại cất giọng hò mạnh mẽ, như một lời thề dữ dội dưới ánh nắng chói chang.
Chị Chiến đảm đang, giống má như đúc. Chị biết lo liệu mọi việc, thương các em từ sớm. Chị được chú Năm hết lời ca ngợi. Chị có một vóc dáng, một tư thế hiên ngang, quyết liệt như các o du kích ở khu vườn dừa bến tre. Điều này thể hiện qua câu nói: “ Đã làm thân con gái ra đi thì tao chỉ có một câu Nếu giặc còn thì tao mất…” của chị.
Nhân vật Việt chắc có lẽ chính là nhân vật mang đậm màu sắc Nam Bộ nhất, đẹp nhất của tác phẩm. Việt có nụ cười lỏn lẻn với hai gò má mướt như trái vú sữa. Việt rất giống ba nhưng cũng rất trẻ con, đi bộ đội còn mang theo cái ná thun. Khi ở nhà, Việt rất hồn nhiên, trẻ con hay tranh giành với chị, nhưng trước đồng đội lại giấu chị như giấu của riêng… Lúc đối mặt với quân giặc, Việt rất dũng cảm, mới hai tuổi quân mà đã tiêu diệt một xe bọc thép Mỹ. Việt bị trọng thương, lạc mất đồng đội, một mình nằm giữa chiến trường, Việt vẫn sẵn sàng nổ súng khi chỉ còn một viên đạn đã lên nòng. Việt khiến cho người đọc nhớ mãi từng hình ảnh của anh. Đó là khi Việt tòng quân, khi Việt theo má đi đòi đầu ba, cùng chị gái khiêng bàn thờ má sang gửi nhà chú… Việt chính là một chàng trai hiện thân của những chàng trai vùng miệt vườn sông Cửu Long thời chống Mỹ, và cũng chính là hình bóng của quê hương Nam Bộ yêu dấu.
Tác phẩm Những đứa con trong gia đình là tinh hoa, là một tác phẩm nghệ thuật rất đẹp của Nguyễn Thi. Bằng nghệ thuật kể chuyện với những hình ảnh, vật dụng, con người… cụ thể, Nguyễn Thi đã vẽ nên một bức tranh đặc sắc về những con người mang đậm màu sắc Nam Bộ.
>>> XEM THÊM :
- Phân tích nhân vật Đào trong truyện ngắn Mùa Lạc của Nguyễn Khải
- Phân tích truyện ngắn Mùa Lạc của Nguyễn Khải
- Phân tích khổ thơ thứ 6 trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu