Bài văn hay Just another WordPress site
Soạn bài Liên kết các đoạn văn trong văn bản
Bài Làm
LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Tại sao chúng ta cần phải chú ý đến việc liên kết các đoạn văn trong các văn bản?
a) Đọc, so sánh hai cách viết sau và hãy cho biết trong hai cách ,cách viết nào hợp lí hơn,giải thích lí do vì sao?
(1) Trước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc cả người. Người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.
Lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
(2) Trước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc cả người. Người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.
Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)
Gợi ý: Các câu trong đoạn văn cần phải nối kết với nhau để triển khai chủ đề của đoạn văn; các đoạn cũng phải nối kết với nhau để đảm bảo mạch lạc và tính thống nhất cho văn bản. Ở đây, ta không xem xét đoạn văn trong thế độc lập mà đặt chúng trong mối quan hệ với đoạn trước và các đoạn sau đó xem nó đã logic chưa đã phù hợp và duy trì sự mạch lạc hay chưa về cả mặt nội dung lẫn hình thức
Hai đoạn văn trong ví dụ (1) không hợp lí vì sự liên kết giữa chúng lỏng lẻokhông có sự hài hòa về mặt liên kết các câu cũng như hai đoạn. Đọc lên có cảm giác không liên quan và kết nối với nhau thành một đoạn thống nhất
b) Trong ví dụ (2).
Gợi ý: Cụm từ “Trước đó mấy hôm” được sử dụng trong ví dụ hai không đơn thuần chỉ là cụm từ chỉ thời gian xảy ra hành động mà còn là phép nối trong câu được sử dụng để kết nối đoạn này với đoạn kia và là gợi dẫn quan trọng để người đọc có thể hiểu được diễn biến của các sự việc. Những phương tiện liên kết này thì liên kết ý nghĩa giữa các đoạn mới chặt chẽ, liền mạch đảm bảo tính súc tích của đoạn văn bài văn.
c) Qua tác dụng việc sử dụng cụm từ “Trước đó mấy hôm”, rút ra nhận xét về tác dụng của việc liên kết đoạn trong văn bản.
Gợi ý: Người ta thường sử dụng liên kết các đoạn văn trong văn bản bằng cách sử dụng các cụm từ liên kết qua đó người ta có thể liên kết các đoạn văn và câu văn mạch lạc thống nhất hơn
2. Cách liên kết đoạn văn trong văn bản
a) Sử dụng từ ngữ liên kết các đoạn văn trong văn bản:
a1) mối quan hệ về mặt nội dung của hai đoạn văn sau là như thế nào?
Bắt đầu là tìm hiểu. Tìm hiểu phải đặt bài văn vào hoàn cảnh lịch sử của nó. Thế là cần đến khoa học lịch sử, lịch sử dân tộc, có khi cả lịch sử thế giới.
Sau khâu tìm hiểu là khâu cảm thụ. Hiểu đúng bài văn đã tốt. Hiểu đúng cũng bắt đầu thấy nó hay, nhưng chưa đủ.
(Theo Lê Trí Viễn)
Gợi ý:
+ Xác định được ý và nội dung chính của mỗi đoạn;
+ Lưu ý mối quan hệ diễn biến “trước – sau “giữa tìm hiểu và cảm thụ.
– Để thể hiện mối quan hệ trước – sau giữatìm hiểu và cảm thụ trong quá trình tiếp nhận tác phẩm văn chương, tác giả đã làm như thế nào?
Gợi ý: Tác giả đã sử dụng các từ ngữ liên kết để liên kết và làm rõ cho người đọc tuần tự các bước của vệc tiếp nhận tác phẩm văn chương: Bắt đầu là khâu tìm hiểu. – Sau khâu tìm hiểu là…
– Sử dụng từ ngữ có quan hệ liệt kê
Gợi ý: trong đoạn văn trên tác giả đã sử dụng các từ ngữ mang tính liên kết: trước hết, đầu tiên, trước tiên, thoạt đầu,… – tiếp đến, tiếp theo, sau nữa,…; một là – hai là – …
a2)Quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn văn?
Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Nhưng lần này lại khác. Trước mắt tôi trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hoà Ấp. Sân nó rộng, mình nó cao hơn trong những buổi trưa hè đầy vắng lặng. Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ.
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)
Gợi ý: Nội dung của hai đoạn văn có quan hệ đối lập,
– Thông qua việc sử dụng từ ngữ liên kết người đọc có thể nhân ra được mối quan hệ đối lập, tương phản giữa hai đoạn văn như:
Lần ấy… – Nhưng lần này…
– Một số từ ngữ biểu thị mối quan hệ tương phản có thể được dùng: song, trái lại, ngược lại, thế mà,…
a3) Phân tích đặc điểm từ loại của các từ ngữ liên kết hai đoạn văn sau:
Trước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc cả người. Người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.
Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Gợi ý: “đó” trong cụm từ “Trước đó mấy hôm” thuộc từ loại chỉ từ. “đó” là thời điểm buổi tựu trường đầu tiên và “trước đó” là trước buổi tựu trường.
– các chỉ từ, đại từ tương tự:này, đây, ấy,…
a4) Hai đoạn văn sau có quan hệ ý nghĩa với nhau như thế nào?
Bây giờ, khi Bác viết gì cũng đưa cho một số đồng chí xem lại, chỗ nào khó hiểu thì các đồng chí bảo cho mình sửa chữa.
Nói tóm lại, viết cũng như mọi việc khác, phải có chí, chớ giấu dốt, nhờ tự phê bình và phê bình mà tiến bộ.
(Hồ Chí Minh, Cách viết)
Gợi ý: Mối quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn văn là giữa nội dung cụ thể và nội dung tổng kết.
Mối quan hệ này được thể hiện thong qua cụm từ liên kết “Nói tóm lại”.
– Những từ ngữ có ý nghĩa tổng kết, khái quát: như vậy, nhìn chung, tổng kết lại,…
>>> XEM THÊM :
